Narzędzia wspomagające pracę doradcy energetycznego
W dobie rozwijającej się informatyzacji procesów i działań budowlanych coraz większego znaczenia dla aktywności zawodowej doradcy energetycznego nabierają narzędzia wspomagające jego pracę. Mogą to być np. przyrządy pomiarowe, urządzenia do przetwarzania i przesyłania informacji, a przede wszystkim programy komputerowe. Ponieważ możliwy zakres analizy, symulacji, obliczania i weryfikacji poszczególnych elementów mających wpływ na kwestie związane z oszczędnością energii w budynkach jest bardzo obszerny, programy komputerowe wspomagające pracę doradcy energetycznego można podzielić na kilka kategorii. Dwie najważniejsze to:
- programy naukowe – symulacyjne (oparte na algorytmach metod numerycznych),
- programy inżynierskie (oparte na metodach normowych).
Jako osobną grupę narzędzi traktujemy narzędzia służące do przeprowadzania pomiarów właściwości energetycznych budynków, m.in. kamery termowizyjne, piezometry, różnego rodzaju mierniki i liczniki ciepła, mierniki innych postaci energii oraz mierniki temperatury.
Podstawowa pomoc
Wszelkiego rodzaju obliczenia czy symulacje odbywają się na podstawie założeń matematyczno-fizycznych i związanych z nimi algorytmów. Dlatego podstawowym programem, dzięki któremu można prowadzić prace, jest arkusz kalkulacyjny. Jednakże wymaga to przede wszystkim biegłej znajomości wszystkich metod obliczania i symulacji oraz umiejętności wprowadzenia takowych algorytmów w samym arkuszu. W związku z tym dla bardzo skomplikowanych wyliczeń i symulacji wskazane jest używanie nie indywidualnie definiowanych arkuszy kalkulacyjnych, a jednego z programów stworzonych w tym celu przez zespoły informatyków i fachowców z zakresu fizyki budynków skupione w profesjonalnych firmach specjalizujących się w tego typu zadaniach.
Dodatkowym ogólnodostępnym programem potrzebnym do przygotowania opracowań projektów konsultingowych jest edytor tekstu. Można za jego pomocą wyedytować treść raportu, sprawozdania i temu podobnych dokumentów. Jednakże narzucone urzędowo formy niektórych opracowań powodują, iż prostszym sposobem jest użycie programów służących do ich generowania „na gotowo”, już w formie prawnie wymaganej.
Programy symulacyjne
Jednymi z bardziej zaawansowanych i naukowych programów do obliczeń energetycznych są tzw. programy symulacyjne. Ich zadaniem jest analiza i modelowanie procesów fizycznych dotyczących np. przepływu ciepła przez przegrody, analizy cieplno-wilgotnościowej przegród (zadania sprzężone) czy wręcz symulowanie zachowania całego budynku jako bryły trójwymiarowej, po wprowadzeniu odpowiednich danych.
Programy te są często używane do prowadzenia procesów badawczych, gdyż analizują bardzo szczegółowo dane zagadnienie, odnosząc się głównie do bardzo dużej ilości wprowadzanych danych. Pozwalają na śledzenie zmian w obliczeniach poprzez zmiany wybranych wartości. Dają możliwość dużej dowolności w przyjmowaniu (modelowaniu) warunków brzegowych, ale z drugiej strony wymagają od użytkownika odpowiednio szerokiej wiedzy na temat analizowanego zagadnienia. Programy te wykorzystują metody numeryczne (np. Metoda Elementów Skończonych) symulując zjawiska nieliniowe i niestacjonarne, a więc takie, które wykraczają poza ramy założeń metod normowych, stosowanych w codziennej pracy inżyniera. Najbardziej popularnymi programami numerycznymi, służącymi do obliczeń energetycznych całych budynków są m.in. EnergyPlus, Energy 10, DOE-2 czy też ESP-r.
Drugą grupą numerycznych programów komputerowych są programy służące do analizy zjawisk wewnątrz poszczególnych przegród budowlanych. One też są oparte na zaawansowanych technikach numerycznych, ale sam model matematyczny opisuje już znacznie bardziej szczegółowo wąskie zagadnienie modelowane w samej tylko przegrodzie w porównaniu do analogicznego, ale prostszego modelu przyjętego na potrzeby modelowania całego budynku. Do takich programów zaliczyć można m.in. Trisco, Therm – przewodzenie ciepła, WUFI – zjawiska cieplno-wilgotnościowe. Chodź opisane w tej grupie programy znacznie wykraczają poza obowiązkowy warsztat codziennej pracy inżynierów (praktyków) są coraz częściej przez nich wykorzystywane, np. do analiz eksperckich.
Poniższe programy stanowią grupę opartą na metodach normowych. Mają one za zadanie przede wszystkim ułatwić i przyśpieszyć pracę inżyniera. Czasami nawet obliczenia normowe są bardzo czasochłonne i żmudne, dlatego dobrze jest posiłkować się dobrym i sprawdzonym narzędziem. Ponieważ programy te są znacznie bardziej powszechne i dużo tańsze od programów symulacyjnych, to również w trakcie pracy z nimi wymagany jest odpowiedni poziom wiedzy i doświadczenie na temat analizowanych zagadnień. Należy mieć na uwadze to, że żaden program nie gwarantuje stuprocentowej pewności wyników i dlatego jego użytkownik powinien mieć na tyle bogatą wiedzę i doświadczenie, aby móc zweryfikować przynajmniej rząd wielkości otrzymywanych wyników obliczeń.
Programy dedykowane
Kolejną grupą, chyba najbardziej obszerną, jest grupa programów dedykowanych, opracowanych specjalnie z myślą o użytkownikach prowadzących konkretne usługi doradcze. W tym przypadku rozróżnienie odbywa się przede wszystkim na podstawie prawa umożliwiającego i określającego zakresy opracowań dotyczących wykorzystania energii w budownictwie. W Polsce takie programy można podzielić na trzy kategorie:
- programy do obliczeń audytorskich dotyczących zapotrzebowania na ciepło,
- programy do obliczeń dotyczących certyfikacji energetycznej,
- programy do obliczeń redukcji emisji CO2.
Programy audytorskie
Podstawą programów audytorskich jest przede wszystkim wprowadzona w 1998 r. Ustawa o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych (wraz z późniejszymi zmianami) oraz rozporządzenia wykonawcze. Oczywiście dokumenty odwołują się do prawnie obowiązujących aktualnie norm budowlanych. Programy audytorskie można podzielić – jeszcze bardziej szczegółowo – na dwa rodzaje. Chodzi o:
- programy, które przygotowują kompletny dokument na potrzeby Ustawy,
- programy, które wykonują obliczenia związane z audytem na potrzeby ustawy lub na potrzeby projektowania zapotrzebowania na ciepło dla danego obiektu.
Programy z pierwszej grupy charakteryzują się przede wszystkim ujednoliconą z punktu widzenia użytkownika strukturą – od momentu wprowadzenia danych do momentu uzyskania opracowania w wersji drukowanej używa się tak naprawdę tylko jednego programu.
W przypadku drugiej grupy potrzebne może być wykorzystanie edytora tekstu, który pozwoli stworzyć formę wymaganą prawnie. Do programów stworzonych i używanych na potrzeby audytów służą m.in. BuildDesk Energy Audit, Audytor OZC, Instal OZC.
W służbie ograniczania emisji
Programy do certyfikacji energetycznej
Na ryku istnieją także narzędzia do certyfikacji energetycznej zgodnej z metodologią opisaną w rozporządzeniu z dnia 6 listopada 2008 r. Celem użycia programu z opisywanej grupy jest uzyskanie gotowego wydruku świadectwa charakterystyki energetycznej budynku.
W przypadku tych programów ważną rolę odgrywa ich zgodność z rozporządzeniem, zasobność wbudowanych w program baz danych materiałów budowlanych, przegród (na przykład systemów wielkopłytowych) oraz typowych obiektów, np. opisanych w najpopularniejszych katalogach projektów domów jednorodzinnych. Kluczowe znaczenie ma oczywiście funkcjonalność (łatwość przeprowadzania obliczeń).
Takim programem jest m.in. BuildDesk Energy Certificate Professional.
Powiązane artykuły
Audytor energetyczny – pierwszy stopień bycia doradcą
Jest to specjalista posiadający szeroką wiedzę z zakresu budownictwa, f
Certyfikacja energetyczna – konieczność zdobycia uprawnień
Jednym z ważnych wątków związanych z wdrażaniem dyrektywy Unii Europe
Bądź na bieżąco z nowościami
Zapisz się do naszego newslettera i otrzymuj najnowsze informację z naszej branży!
